شکستگی مچ پا یکی از شایع‌ترین آسیب‌هایی است که جراح ارتوپد یا متخصص پا به درمان آن می‌پردازد. پیچ خوردن یا چرخیدن مچ پا، ضربه ناشی از تصادف، فرود آمدن شدید روی مچ پا یا افتادن جسم سنگین روی آن می‌تواند موجب شکستگی مچ پا شود. اگرچه شکستگی مچ پا می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما اغلب احتمال خطر آن با افزایش سن و ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها افزایش می‌یابد.
انواع شکستگی مچ پا
مچ پا از سه استخوان درشت نی، نازک نی و تالوس تشکیل شده است. وجود شکستگی در هر کدام از این استخوان‌ها شکستگی مچ پا نام دارد که به انواع مختلف زیر تقسیم می‌شود:
شکستگی بدون جابجایی که در آن استخوان شکسته، اما تراز آن همچنان باقی مانده است. این نوع از شکستگی معمولا با روش‌های غیر جراحی بهبود می‌یابد.
شکستگی جابجا شده که در آن استخوان شکسته، از هم جدا شده و تراز آن دیگر برقرار نیست. این نوع از شکستگی نیازمند جراحی است تا تراز استخوان مجددا برقرار شود.
شکستگی مرکب که در آن استخوان شکسته شده از طریق پوست بیرون می‌زند و نیازمند مراقبت‌های بهداشتی سریع است تا از خطر عفونت جلوگیری شود.
علائم و نشانه‌های رایج شکستگی مچ پا
علائم رایجی که نشان دهنده شکستگی مچ پا می‌باشد عبارت است از:
- لمس دردناک ناحیه مچ پا
- تورم در مچ پا
- کبودی
- ناتوانی در قرار دادن وزن روی مچ پا یا راه رفتن
نحوه تشخیص شکستگی مچ پا
برای تشخیص شکستگی مچ پا، پزشک متخصص از اشعه ایکس به منظور مشاهده استخوان‌ها و ارزیابی سلامت و تراز آن‌ها استفاده می‌کند. پس از تشخیص نوع درمان مورد نیاز بیمار بسته به محل شکستگی و شدت آن تعیین می‌شود.
درمان شکستگی مچ پا
در برخی موارد ممکن است نیاز باشد که جراح استخون‌ها را مجددا تراز کند تا پیش از گچ‌گیری استخوان‌ها در جای مناسب خود قرار گیرند. اکثر شکستگی‌های ساده که شامل آسیب دیدگی بافت نرم یا زخم باز نمی‌شوند، استخوان‌ها با جا اندازی بسته که پزشک با استفاده از یک بی‌حسی برای شل‌کننده عضلات و تنظیم موقعیت استخوان‌ها به صورت دستی انجام می‌دهد، مجددا هماهنگ می‌شوند.
اما زمانی که شکستگی باز وجود دارد یا استخوان شکسته از پوست بیرون زده و قابل رویت است، جراحی صورت می‌گیرد. برای این عمل جراحی، پزشک از یک بیهوشی عمومی استفاده می‌کند تا بیمار بیهوش شده و عضلات کاملا شل شوند. سپس برش‌های کوچکی برای جابجایی استخوان و ترمیم بافت‌های نرم روی پوست ایجاد می‌شود. هنگامی که استخوان‌ها با استفاده از پیچ و صفحات در محل صحیح خود قرار گرفت، محل برش بخیه و پانسمان می‌شود و مچ پا در قالب گچی قرار می‌گیرد تا استخوان ثابت و سرعت بهبودی افزایش یابد. این قالب‌ها که معمولا برای مدت 4 تا 8 هفته مورد استفاده قرار می‌گیرند، از مچ پا در برابر آسیب و حرکت محافظت می‌کنند.
اقدامات لازم پس از جراحی
هنگامی که شکستگی مچ پا درمان شد، پزشک به بیمار می‌گوید که چگونه می‌تواند به بهبود وضعیت خود کمک کند. بهبودی اکثر شکستگی‌های مچ پا حداقل 6 هفته طول می‌کشد و در برخی موارد نیز ممکن است بیش‌تر از این باشد. در طول این مدت بیمار به صورت محدود از مچ پا استفاده می‌کند و با مصرف دارو التهاب موجود در مچ پا را کاهش می‌دهد. خبر خوب برای بیمارانی که دچار شکستگی مچ پا شده‌اند این است که، اکثر افراد در عرض 3 الی 4 ماه پس از عمل جراحی با کمک فیزیوتراپی به فعالیت‌های عادی خود باز می‌گردند.
منبع: advantageorthopedic
